Het is deze week de Stille Week. De week die uitloopt op de Goede Vrijdag waarop christenen wereldwijd herdenken dat Jezus aan een kruis gespijkerd werd en stierf. De week die eindigt met de Stille Zaterdag, de dag waarop Jezus in het graf ligt en zijn leerlingen gedesillusioneerd en in rouw bij elkaar zijn. De Stille Week is het hoogtepunt van het kerkelijk jaar. In veel kerken zijn er deze week elke avond vespers om aan de hand van de verhalen in de evangeliën de weg te volgen die Jezus in zijn laatste week op aarde gelopen heeft.[1]
[Blog op www.gereformeerdkerkblad.nl/actueeloverzicht/ d.d. 12 april 2022]
De eerste vermeldingen van dergelijke vieringen dateren uit de 3e eeuw. Uit eind 4e eeuw hebben we ook een beschrijving van de manier waarop in Jeruzalem de Stille Week gevierd werd. Die is toegevoegd aan het reisverslag dat Egeria, een vrouw uit Gallaecia, schreef van haar pelgrimstocht door het Heilige Land. Er worden allerlei diensten en getijdengebeden gehouden in de Heilige Grafkerk en de Opstandingskerk. Ook zijn er processies naar heilige plaatsen zoals de Olijfberg, Bethlehem en Bethanië en voert men rituelen uit met ‘het heilige hout van het Kruis.’
Sinds de late middeleeuwen kent de rooms-katholieke traditie ook het volgen van de kruisweg met zijn 14 staties als een godsdienstoefening op Goede Vrijdag, om de gelovige te doordringen van Jezus’ lijden. Biddend kan hij zo de Via Dolorosa lopen zonder in Jeruzalem te zijn geweest.
In onze tijd kennen wij eigentijdse vormen van verbeelding van het lijdensverhaal. Misschien nu wel de bekendste is The Passion, die komende donderdag voor de 12e keer plaatsvindt, dit keer vanuit Doetinchem. Al veel langer, sinds 1927, worden in Tegelen elke vijf jaar de Passiespelen opgevoerd. Deze gaan terug op de mysteriespelen in de Middeleeuwen, een in de volkstaal gespeelde populaire vorm van de kerkelijke vieringen rond Goede Vrijdag en Pasen. Sinds de 17e eeuw zijn er overal in Europa al dergelijke Passiespelen, zoals bijvoorbeeld de bekende in het Duitse Oberammergau.
In de vespers deze week vindt de verbeelding van het lijdensverhaal op liturgische wijze plaats. Met name staan wij stil bij de betekenis van Jezus’ lijden en sterven. Ze zijn de climax van Jezus’ missie om het kwaad en de vernietiging van Gods goede schepping te overwinnen en Gods koninkrijk hier weer op aarde te vestigen. Daarvoor kwam hij naar onze wereld. Deze betekenis van de kruisdood van Jezus heeft de Welshe priester R.S. Thomas (1913-2000) op beeldende wijze in zijn gedicht ‘The Coming’ onder woorden gebracht.
De Komende
En God hield in zijn hand
een kleine wereldbol. Kijk, zei hij.
De zoon keek. Ver weg,
als door water, zag hij
verschroeid land in felle
kleuren. Het licht brandde
daar, met korsten bedekte gebouwen
wierpen hun schaduwen: een heldere
slang, een rivier
ontrolde zichzelf, vol
met drek.
Op een kale
heuvel maakte een kale boom
de lucht somber. Vele mensen
strekten hun magere armen
ernaar uit, alsof ze uitzien
naar een verdwenen april
die terugkeert naar zijn gekruiste
takken. De zoon keek
naar hen. Laat me daar naartoe gaan, zei hij,
[1] Deze blog is mede geïnspireerd op het interview dat Paula Gooder (St. Paul’s Cathedral) had met Andrew Nunn naar aanleiding van zijn boek The Hour is Come. The Passion in real time, Canterbury Press, 2021. Het interview is te vinden via: https://bit.ly/3O4gi8j, onder de titel ‘The Supreme Act of Love: following Jesus from Holy Week to Pentecost – March 2022’. De verwijzingen naar Egeria en het gedicht van R.S. Thomas zijn hieraan ontleend. De vertaling van het gedicht is van mijn hand. De oorspronkelijke versie is o.a. hier te vinden: https://www.poeticous.com/r-s-thomas/the-coming.
Veldbeemd 
Mooi!